Mag het wat zachter? Houdt het dan nooit op? Om gek van te worden! Van de buitenkant lijkt het zo normaal maar van binnen sta ik altijd aan. Dit is een van de reacties van cliënten die ik in mijn praktijk heb gehad met oorsuizen, ook wel Tinnitus genoemd.
Ze is 29 jaar en moeder van 2 kinderen. Omdat ze hoorde van mijn onderzoek naar mensen met Tinnitus kwam ze bij mij in de praktijk. Ze ervaart Tinnitus aan 1 oor, ontstaan door een medische ingreep. Ze was onder behandeling van een medisch psycholoog en benieuwd wat ik voor haar kon betekenen. “Aan de buitenkant heb ik een leuk koppie maar ze moesten eens weten wat er vanbinnen allemaal gebeurt. Je kunt het niet aan mij zien maar het is er wel.”
Bij onze eerste afspraak liet ze mij haar geluid horen. Het ging mij door merg en been. Het raakte me enorm en ik had met haar te doen. Ik wilde dat het zou stoppen maar meteen realiseerde ik me al te goed: “Wat als het niet stopt?”
Na 3 sessies heeft mijn cliënt de behandeling als aardend ervaren. Ze vertelde mij. “Jij liet mij landen en opnieuw contact maken met de aarde. Ik ervaar nu minder stress en spanning. De tinnitus is er nog maar het mag er zijn.”
Mijn verhaal:
Ik heb gemerkt dat de aanwezigheid van Tinnitus je hele leven op de kop kan zetten. Mijn moeder en vriend hebben ook tinnitus. Zij hebben beide een weg gevonden om ermee om te leren gaan. Tijdens mijn presentatie in het 3e jaar over Tinnitus bleek de helft van mijn klasgenoten Tinnitus af en toe of continue te ervaren.
Ik heb zelf geen Tinnitus, maar ervaar wel gehoor problemen. Bij teveel oorsmeer hoor ik af en toe een kleine ruis of piep maar dat ervaar ik als niet hinderlijk. Als baby ben ik geboren met een schisis en heb ik mijn kindertijd meerdere operaties ondergaan aan mijn keel en oren. Ik weet hoe het is en hoe het voelt als je oren steeds maar weer de aandacht vragen, gevoelig of pijnlijk zijn. Mijn oren zijn heel belangrijk voor mij. Jaarlijks ga ik naar de KNO-arts voor controle. Mijn oren zijn mijn graadmeter. Van nature ben ik enthousiast en een perfectionist. Ik zorg graag voor anderen. Wanneer ik mezelf overvraag en mijn grenzen overschrijdt beginnen mijn oren te protesteren en vragen ze aandacht. Ze beginnen letterlijk te jeuken. Mede door de massagevormen en therapeutische vorming heb ik geleerd beter naar de signalen van mijn lijf te luisteren, grenzen aan te geven en mijn eigen verantwoordelijkheid te nemen. Mezelf niet te veroordelen maar te zijn met wat er is. In mijn proces is het goed te vertragen, niet op te willen lossen maar goed voor mezelf te zorgen en een stapje terug doen. Luisteren naar mijn lichaam maakt mij zelfverzekerder en bewuster. De signalen, hard willen werken, jezelf bewijzen, het goed willen doen zie ik ook terug bij mensen met Tinnitus. Na mijn ervaring bij een gespecialiseerde ademtherapeut die Tinnitus patiënten behandelt, ervaarde ik bij de ademhalingsoefeningen, meditatie, zelfmassage en bewustwordingsoefeningen dat ik net zoveel baat had bij deze technieken als de Tinnitus patiënt.
Mijn nieuwsgierigheid naar de klacht Tinnitus was mijn aanleiding tot dit onderzoek voor mijn afstudeerproject. Wat kan ik als massagetherapeut betekenen voor mensen met Tinnitus en welke ondersteuning kan ik bieden d.m.v. massage en lichaamsgerichte oefeningen?
Conclusie van mijn onderzoek
Mensen met tinnitus zijn in eerste instantie vooral op zoek hoe ze van hun klachten af kunnen komen. Echter, tinnitus is niet te genezen. Tegen de tijd dat ze dit ontdekken hebben ze vaak al een hele zoektocht achter de rug, meestal in de reguliere zorg.
Vervolgens zoeken cliënten een behandeling in de complementaire zorg waarin ze leren hoe om te gaan met tinnitus. Veelal belanden ze bij een ondersteunende therapie waarmee ze een klik hebben en die voor hun werkt. Een van deze methodes is de massagetherapie. Massagetherapie nodigt de cliënten vooral uit om te voelen, in tegenstelling tot andere methodes die meer gericht zijn op praten.
Door cliënten te leren voelen, leren ze om beter naar hun eigen lichaam te luisteren. Vaak blijkt dat tinnitus niet het hoofdprobleem is maar een gevolg van een onderliggende probleem. Door aanraking tijdens de massage komt de client dichter bij de kern van het probleem. Door het erkennen en aanvaarden van het onderliggende probleem kunnen cliënten beter omgaan met tinnitus en ervaren ze meer rust en ontspanning. Hierdoor kunnen cliënten ook bewustere keuzes maken in hun leven. Het gaat niet om de controle te krijgen over de tinnitus, maar dat ze weer leren te vertrouwen op hun eigen lijf en tinnitus is niet de vijand is maar een vriend, die je laat voelen waar het lichaam behoefte aan heeft, met als uiteindelijk gevolg minder hinder van de tinnitus, dit een aanzienlijke kwaliteitsverbetering van het leven kan opleveren.
Er zijn steeds meer ontwikkelingen waarbij de reguliere zorg en complementaire zorg samenwerkt in de behandeling bij tinnitus. Het blijkt dat deze behandelingen elkaar kunnen versterken. Een goede ontwikkeling.
Dus het antwoord op de hoofdvraag is daarmee volmondig ja, massagetherapie kan zeker ondersteuning geven aan mensen met tinnitus.
Wat is Tinnitus?
Tinnitus is beter bekend als oorsuizen en noemt men in het Latijns “Tinnitus Aurium” ook wel “Gerinkel in de oren”. Het is een fantoomgeluid en dat wil zeggen dat we het geluid wel lijken te horen maar dat het niet daadwerkelijk in onze omgeving aanwezig is. Het kan hoorbaar zijn in beide oren of een van de oren. De geluiden kunnen verschillend zijn, zelfs per oor, van zachte en harde geluiden tot ruisende(zee) of luide piep en heel verschillend hoe ieder persoon tinnitus ervaart. In Nederland hebben ongeveer 2,5 miljoen mensen last van oorsuizen, waarvan 20% procent ernstig beperkt en 20% psychische klachten ervaart en 1 miljoen continue, in hinderlijke vorm. Daarbij komen er steeds meer jongeren bij 40% die oorsuizen ervaren na gehoorbeschadiging. Het komt steeds vaker voor en iedereen ken in zijn omgeving wel iemand met deze klacht. Tinnitus is geen ziekte maar een aandoening en kan op alle leeftijden ontstaan en staat vaak in relatie met gehoorverlies en/of slechthorendheid, ziekte van Ménière (draaiduizeligheid) of Hyperacusis (overgevoeligheid voor harde geluiden.) Niet iedereen ervaart tinnitus bij slechthorendheid.
Recent wetenschappelijk onderzoek toont aan dat onze hersenen, en met name het gehoorcentrum, een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van tinnitus. (Ridder, Vanneste, & Congedo, 2010); (https://www.eoswetenschap.eu/gezondheid/oorsuizen-kan-je-bestrijden-door-controle-te-nemen-over-je-brein, n.d.)
We kennen meerdere vormen van tinnitus, subjectief en objectief. Objectieve tinnitus is hoorbaar voor anderen, maar dit is de minst voorkomende vorm. Een KNO-arts kan dit waarnemen met een microfoontje dat in de gehoorgang wordt geplaatst. Bij subjectieve tinnitus kan de persoon alleen zelf het geluid horen en is deze niet hoorbaar voor anderen.
In sommige gevallen worden er medicijnen gegeven om het geluid dragelijker te maken, bijvoorbeeld bij slapeloosheid of depressie. Deze werken vaak maar tijdelijk want uiteindelijk blijft de tinnitus aanwezig.
De gevolgen van tinnitus brengen zowel fysieke, psychische als sociale problemen met zich mee.
De oorzaken zijn niet altijd aanwijsbaar. Soms ontstaat het plotseling, uit het niets. Er zijn wel meer dan 400 aandoeningen waardoor tinnitus kan ontstaan bijvoorbeeld door overtallig oorsmeer, langdurige en chronische oorontstekingen. Door langdurig blootstelling aan geluid, ouderdom, slechthorendheid of bij vrouwen door hormonale veranderingen b.v. de overgang. Ook door medisch ingrijpen en andere ziekteprocessen bijvoorbeeld mentale overbelasting, een trauma, een auto-immuunziekte of een tumor kan tinnitus ontstaan. Tinnitus kan leiden tot het tinnitussyndroom en zijn (negatieve) gevolgen van tinnitus zijn goed te behandelen.
Door de tinnitus ervaart men fysiek veel spierspanning in hals, nek en schouders. In sommige gevallen zijn er lichamelijke uitingen zichtbaar waaruit veelvoorkomende klachten kenmerkend zijn zoals een pijnlijke nek, hals en hoofd. Er kan een verkromming in de rugstand gevormd zijn waardoor dit een belemmering geeft voor de bloeddoorstroming. Indirect kan een slechte houding, overbelasting in het werk of het gebruik van smartphone al een veroorzaker zijn. In de deze coronatijd ervaren zelfs gevaccineerde en long covid patiënten ook tinnitus. Mentaal gaat het gepaard met oververmoeidheid, burn-out achtige klachten, stress en slapeloosheid. Het geluid kan leiden van irritatie tot innerlijke onrust, angst, somberheid, depressie en vereenzaaming. Men kan zich letterlijk lichamelijk en mentaal uitgeput voelen en raakt uit balans.
Daarbij ontstaat er vaak veel onbegrip in de naaste omgeving, omdat het niet zichtbaar en hoorbaar is voor de naasten. Het brengt beperkingen met zich mee, niet alleen voor degene die de tinnitus ervaart, maar ook voor partner, familie en/of vrienden. In samenzijn met anderen kan het geluid worden versterkt en/of ervaart men door de harde geluiden stress wat weer invloed heeft op de tinnitus.
De karaktereigenschappen kunnen ver uit elkaar liggen. In de meeste gevallen speelt slechthorendheid een grote rol bij het ontstaan van tinnitus. Soms voelen mensen met tinnitus de druk van een groot sociaal netwerk en wil men graag voldoen aan de verwachting van anderen. Ze zijn perfectionistisch en voelen zich verantwoordelijk in hun werk, in het gezinsleven of als mantelzorger. Sommigen staan al van jongs af aan in de overlevingsstand en hebben al op jonge leeftijd geleerd zelfstandig te zijn en om te zorgen. Ze laten zich zelden corrigeren of zeggen vaak “ja maar …”. Innerlijk voelen ze zich vaak ondergeschikt, tonen vaak geen agressie en willen of kunnen boosheid niet voelen. Problemen van anderen gaan voor. Ze zijn harde werkers en vinden het lastig om hun grenzen aan te geven, hebben een overactief denkhoofd en/of zijn vaak overgevoelig.
Er is steeds meer onderzoek gaande waaruit blijkt dat er bij tinnitus sprake is van ‘breinsuizen’ in plaats van oorsuizen. Er is sprake van neuroplasticiteit, een miscommunicatie tussen het oor en de hersenen. Geluiden ontstaan doordat het gehoororgaan en/of de zenuwbanen signalen doorgeven die in de hersenen de betekenis van geluid krijgen. Het geluid wordt via trilhaartjes door de gehoorgang opgenomen en geleid via de gehoorzenuw naar de hersenen. Daar bevinden zich elektriciteitsdraadjes “synapsen” die elkaar de hele dag van informatie voorzien. Hier is een mooi filmpje van. (Tinnitus Academie – Filmpje breinsuizen, 2021) Tijdens de informatie avond 10 januari 2022 legt Nicole uit dat wanneer er geen geluid wordt geproduceerd de synapsen weer ontkoppelen. Hoe meer synapsen aan elkaar blijven hoe meer geluiden voortdurend aanwezig blijven. Bij de aanwezige tinnitus blijven ze gekoppeld. Door het brein te trainen en te her conditioneren kunnen we door nieuwe gewoontes en patronen, maar ook door je levenskwaliteit te veranderen kunnen we het geluid her conditioneren. Het geluid wordt soms al minder tijdens een traject of geleidelijk aan. De toon hoeft niet minder te zijn maar men ervaart wel meer levenslust.
Wat kan massagetherapie voor jou betekenen?
Massagetherapie staat hierbij nog in de kinderschoenen. Aan mij de uitdaging te onderzoeken welke ondersteuning massagetherapie kan bieden bij mensen met tinnitus.
Als massagetherapeut ben ik er met al mijn aandacht voor jou en werk ik met een holistische visie. Dat betekent dat ik jou als geheel zie: je lichaam staat in verbinding met je geest. Door de massage of een aanraking kan je voelen wie je werkelijk bent, hoe je in het leven staat en waar je tegenaan loopt. Wat wordt er daadwerkelijk van binnen gevoeld? Waar gaat de aandacht naartoe in jouw lijf? Bij oorsuizen gaat al je aandacht naar je hoofd en kun je de verbinding met je lijf verliezen.
Welke taal spreekt jouw lijf? Waardoor neemt het geluid bij jou toe en kun je het verzachten door de aandacht te verleggen naar binnen. Wat heeft de tinnitus je te vertellen? Door naar je lijf te luisteren krijg je meer inzicht in wat jij nodig hebt en waar je naar verlangt. Welke verlangens zijn er in jou die je aandacht wilt geven? Het wil gezien en gehoord worden. Dan ontstaat er bewustwording en heling waardoor het lichaam kan herstellen, je inzicht krijgt en je de tinnitus mag aanvaarden. Hoe zou het voor jou zijn om je lichaam weer te voelen stromen?
Mijn onderzoek houdt hierbij natuurlijk niet op maar heb jij last van oorsuizen “Tinnitus”, herken jij jezelf hierin en wil jij er meer over weten? Neem dan contact met mij op.